Wybór odpowiedniego do naszych potrzeb zewnętrznego laboratorium wzorcującego przypominać może wybór partnera na całe życie.

Relacja między klientem a zewnętrznym laboratorium powinna mieć charakter pełnej zaufania i bliskiej współpracy. Podobnie jak w małzeństwie – najwyższy poziom komunikacji i zrozumienia może wymagać nawet kilku lat wzajemnego poznawania.

Wzorcowanie z akredytacją czy bez?

W pierwszym kroku musimy zastanowić się nad rzeczą najważniejszą – czy nasz system zarządzania, klient lub rodzaj przemysłu wymagają korzystanie z laboratoriów z akredytacją PCA? Na to pytanie najlepiej odpowiedzieć analizując stosowane w przedsiębiorstwie normy oraz ustalenia z odbiorcami naszych wyrobów.

Jeśli w przedsiębiorstwie obowiązuje najpopularniejszy system oparty na ISO 9001:2015, nie ma obowiązku wzorcowania narzędzi w laboratorium akredytowanym.

Norma mówi o możliwości wykazania spójności pomiarowej, a z tym nie ma problemu także prawidłowo funkcjonujące laboratorium nieakredytowane. Na wypadek wątpliwości zawsze możemy przeprowadzić audyt laboratorium jako nowego dostawcy.

Pamiętajmy jednak, że jedynym standardem obowiązującym laboratoria, na który mogą uzyskać akredytację, jest ISO/IEC 17025. Nie ma czegoś takiego jak laboratorium wzorcujące/pomiarowe/badawcze posiadające wdrożone ISO 9001. Standard ten może funkcjonować w firmie, której częścią jest laboratorium, niestety w świetle prawa i wymagań norm w żaden sposób nie powoduje to poprawy ani udowodnienia jego kompetencji.

Inaczej jest w przypadku normy motoryzacyjnej: IATF 16949:2016, gdzie znajdziemy zapis, iż zewnętrzne laboratorium wzorcujące powinno posiadać akredytację na normę ISO/IEC 17025. Wymaganie korzystania z akredytowanego laboratorium może być narzucone przez korporacyjny standard wewnętrzny lub wymagania klienta. Rozważyć także należy istotność procesów pomiarowych czy potencjalny wpływ wyrobów na zdrowie i życie ludzi, i ewentualne profilaktyczne korzystanie z laboratoriów akredytowanych, dzięki czemu będziemy dysponować mocniejszym orężem na wypadek ewentualnych roszczeń.

UWAGA: Przed zamówieniem usługi bądź wyborem nowego laboratorium akredytowanego koniecznie należy sprawdzić status i zakres jego akredytacji (polecam wyszukiwarkę na stronie: http://www.pca.gov.pl/akredytowane-podmioty/akredytacje-aktywne/laboratoria-wzorcujace/).

Należy pamiętać, że akredytacja zależy od:

• dziedziny wzorcowań – czy nasz przyrząd znajduje się w obszarze akredytacji laboratorium?
• zakresu urządzenia – niektóre laboratoria posiadają akredytację na wzorcowanie urządzenia w mniejszym niż posiadane przez nas zakresie
• miejsca wykonywania usługi – czy nasze urządzenie może być wysłane, czy wzorcowane na miejscu? (polecam także ten wpis).

Dodatkowo rozpatrzyć należy parametr CMC, a więc najlepszej zdolności pomiarowej laboratorium względem wymagań naszego procesu.

Zakres działalności laboratorium i specjalizacja

W zależności od zróżnicowania posiadanych przez nas urządzeń pomiarowych, znalezienie jednego dostawcy usług wzorcowania, który pokryje całość naszych potrzeb, może być trudne. Laboratoria często specjalizują się w obsłudze przyrządów z danej dziedziny (długość i kąt, temperatura, ciśnienie…) i może okazać się, że będziemy zmuszeni korzystać z wielu dostawców, co oczywiście utrudnia logistykę.

Jeśli zależy nam na obsłudze przez jedną firmę/ laboratorium zewnętrzne, warto porozmawiać o możliwości pełnej obsługi w zakresie zarządzania wyposażeniem pomiarowym na zasadzie outsourcingu. Ewentualnie laboratorium może pośredniczyć w realizacji usług i koordynować proces zdejmując tę konieczność z naszego personelu.

W zależności od branży, w której operujemy, warto zastanowić się nad znalezieniem laboratorium specjalizującego się w narzędziach charakterystycznych dla naszego przemysłu (np. kolej, lotnictwo). Wiele laboratoriów z uwagi na lokalizację, posiadane narzędzia i wzorce czy też z uwagi na doświadczenie personelu, rozwinęło się w kierunku wspierania konkretnych branż.

Lokalizacja

Odległość od laboratorium nie jest dziś czynnikiem decydującym o jego wyborze, jak to bywało dawniej. Usprawnienie transportu doprowadziło do skrócenia odległości oraz zwiększenia zasięgu działalności laboratoriów.

Czy jednak zawsze jest to bezpieczne?

Wiele przyrządów wymaga niezwykle precyzyjnego traktowania na co dzień, nie mówiąc już o możliwości wysyłki. Inne, choćby z uwagi na gabaryty, mogą być sprawdzane wyłącznie w miejscu użytkowania. W tym miejscu odległość od laboratorium ma znaczenie choćby z uwagi na koszty dojazdu.

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na obsługę klienta, jaką oferuje laboratorium. Niektóre z nich oferują możliwość transportu narzędzi od i do klienta w określonej odległości. Sprawdźmy też, w jaki sposób personel laboratorium obchodzi się z naszymi narzędziami. Laboratorium powinno zawsze być wyznacznikiem najwyższej jakości i kultury pracy z narzędziami pomiarowymi. Niedopuszczalne są więc sytuacje niestarannego pakowania czy zabezpieczenia przesyłki, a takie niestety się zdarzają, co prowadzi do ryzyka utraty wiarygodności wyników bądź uszkodzenia przyrządu. Czasem najlepiej samemu dostarczyć przyrząd do siedziby laboratorium…

Kompetencje, wyposażenie i obsługa klienta

Powstałe w ostatnich kilku latach laboratoria prywatne zdobywają rynek głównie dzięki dużo lepszej obsłudze klienta, wyposażeniu w nowoczesne wzorce i urządzenia pomiarowe, ale także i nowoczesny sprzęt komputerowy i oprogramowanie umożliwiające sprawniejszą realizację usług. Zdolności pomiarowe niewielkich, wyspecjalizowanych laboratoriów są coraz częściej lepsze niż uznanych, działających od wielu lat instytucji.

Niektóre laboratoria oferują wykorzystanie nowoczesnych rozwiązań IT, które wynoszą współpracę na linii laboratorium-klient na zupełnie nowy poziom, na przykład dzięki pracy na wspólnej bazie danych oraz natychmiastowej komunikacji.

Nowoczesne laboratoria działające w sposób transparentny i starające się zdobyć klientów jakością usług, nie robią zwykle tajemnicy choćby z wyników ankiet satysfakcji klientów i śmiało możemy o takich wynikach porozmawiać w trakcie spotkania bądź audytu. Często najlepszym potwierdzeniem kompetencji laboratorium może być portfolio klientów lub list polecający wystawiony przez duże przedsiębiorstwo. Pamiętajmy jednak, że często współpraca taka ma charakter wybitnie personalny i dane z ankiet bądź niezależne informacje z rynku będą dla nas bardziej wartościowe.

Podsumowanie

Zdecydowanie więc wskazujemy, że stała współpraca z wybranym laboratorium przynosi znakomite korzyści dla obu stron: znając nasze narzędzia pomiarowe oraz charakterystykę działalności naszej firmy, laboratorium jest w stanie podejmować trafniejsze decyzje oraz przedstawiać użyteczne uwagi na temat stanu narzędzi.

Z drugiej jednak strony przyzwyczajenie do stanu rzeczy trwającego czasem i kilkadziesiąt lat, zgodnie z nienaruszalnymi porządkiem panującym często zwłaszcza w dużych zakładach może być mocno niekorzystne. Znane są przypadki świadczenia usług wątpliwej jakości lub mówiąc wprost – skrajne zaniedbania wynikające właśnie z wieloletniej współpracy, której korzenie tkwią jeszcze w poprzednim ustroju i niestety od dzisiejszych standardów kreowanych przez nowoczesne laboratoria, dzielą je lata świetlne.

Dodatkowo ustalając warunki współpracy z nowym laboratorium może okazać się, że uda nam się obniżyć koszt usługi i skrócić czas realizacji. Rozważając więc wszelkie za i przeciw, zmiana laboratorium przeprowadzona uważnie i przy współpracy obu stron może przynieść znakomite korzyści przy jednoczesnym dopasowaniu jakości usług do standardów panujących w roku 2019.

Świat metrologiczny jest bardzo mały i na szczęście informacje o stosujących nieuczciwe praktyki firmach rozchodzą się we właściwych kręgach. Niestety zanim dotrą do nas takie informacje możemy paść ofiarą takich działań, co może być trudne do zidentyfikowania. Zalecam więc zasadę ograniczonego zaufania, zwłaszcza do momentu potwierdzenia wyników na własną rękę (porównanie ze znanym i zaufanym laboratorium lub z akredytowanym, wysłanie przyrządu o znanych wynikach…).